Ukończyła Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej (uzyskując dyplom inżyniera architekta) oraz Wydział Scenografii ASP w Krakowie. Od 1975 roku projektuje scenografie i kostiumy w teatrze dramatycznym, muzycznym, operze, balecie, telewizji i filmie. Debiutowała kostiumami do Białego małżeństwa w reżyserii Kazimierza Brauna w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu i tę pracę, z zaprojektowaną przez siebie scenografią, powtórzyła w teatrze w Post Jefferson w stanie Nowy York. Scenografia traktowana jako dziedzina sztuki dała jej możliwość realizowania atrakcyjnych rozwiązań architektonicznych w przestrzeni teatralnej, w opozycji do szarej PRLowskiej rzeczywistości. Odtąd teatr stał się dla Zofii de Ines właściwym miejscem dla autorskich realizacji, spełnienia własnych wizji, wyobrażeń, fantazji i kreacji.

Zofia de Ines ma na swoim koncie ponad dwieście realizacji. Jej wybrane prace w teatrze dramatycznym (Stary Teatr i Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie, Teatr Narodowy, Teatr Ateneum, Teatr Polski i Teatr Powszechny w Warszawie, Teatr Polski i Teatr Współczesny we Wrocłwiu oraz Teatr Wybrzeże w Gdańsku ) z wybitnymi reżyserami to: z Jerzym Jarockim – np. Samobójca, Kasia z Heilbronnu, Maciejem Prusem – np. sztuki Szekspira: Ryszard III, Burza, Stracone zachody miłości, Juliusz Cezar, Wieczór trzech króli, Król Lear, oraz Kordian, Krzesła, z Adamem Hanuszkiewiczem – np. Mąż i żona, Treny, Fedra, ... i Dekameron, Mariuszem Trelińskim – Adrianna Lecouvreur, Lautrenamont – Sny, Krzysztofem Zaleskim – Skąpiec, Rewizor, z Kazimierzem Braunem – Białe małżeństwo, Anna Livia, Operetka, Zofią Kalińską – Nominate filliae i Wyprzedaż kobiet demonicznych, Leszkiem Mądzikiem – Antygona, Makbet (2010), a z Tomaszem Koniną – Idiota (2009), Panny z Wilka (2009), Dama Kameliowa (2010);

Wybrane realizacje de Ines w operze –Teatrze Wielkim w Warszawie, Teatrze Wielkim w Poznaniu, Operze Krakowskiej – to: z reżyserem Krzysztofem Nazarem – Król Ubu, Czarna maska, Dama Pikowa (2008), Markiem Weiss-Grzesińskim – Faust, z Beatą Redo-Dobber – Czarodziejski flet oraz Tomaszem Koniną – Tankred;

W balecie Zofia de Ines zrealizowała : w Polskim Teatrze Tańca w Poznaniu z Ewą Wycichowską – Niebezpieczne związki, Przypadki pana von K.; w Operze Śląskiej z Henrykiem Konwińskim – Romeo i Julia (2009).

Prace Zofii de Ines dla teatrów lalkowych to: w Teatrze Banialuka w Bielsku Białej, w Teatrze im. A. Smolki w Opolu z Julią Pawłowską – Alicja w krainie czarów (2008) oraz z Pawłem Aignerem – Zielony Wędrowiec (ogólnopolska nagroda za najlepsze przedstawienie dla dzieci w 2008 roku) i Miłość do trzech pomarańczy (2009).

Zofia de Ines przez wiele lat współpracowała z twórcą Wrocławskiego Teatru Pantomimy Henrykiem Tomaszewskim. We Wrocławiu powstały spektakle: Protesilas i Laodamia, Orfeusz i Eurydyka, Rycerze Króla Artura, Perykles, Sen nocy letniej i Syn marnotrawny oraz w Theater der Stadt w Bonn Orfeusz i Eurydyka.

Artystka zrealizowała także trzy spektakle autorskie: poświęcony kreacyjnej funkcji kostiumu i jego związkom z płcią – Idole perwersji (wraz z Teatrem Ekspresji, 1991), poświęcony związkom kostiumu z modą – Między teatrem a haute couture (z Polskim Teatrem Tańca, 1998) oraz spektakl metafizyczny – Na krawędzi (2006).

W 1991 roku powstał film oparty na autorskim spektaklu Idole perwersji, w 1994 film pt. Sama przed lustrem, który przedstawia sylwetkę i dokonania artystyczne Zofii de Ines, zaś w 2001 roku biograficzny film pt. Portret.

Zasadniczymi elementami twórczości artystki są autokreacje oraz zabiegi formalne dotyczące sposobu ubierania się oraz śledzenie związków między nimi. Stanowią one sposób wyrażania i kształtowania osobowości poprzez modę. Zofia de Ines od lat prezentuje autokreacje m.in. w formie pokazów, akcji artystycznych oraz fotografii, które powstają we współpracy ze znanymi fotografami: Tadeuszem Paczulą, Markiem Gardulskim (wystawa Sesje wieczorne, Kraków 2004) i Stefanem Okołowiczem. Wiele fotografii autorstwa Stefana Okołowicza przedstawiających autoperformance Zofii de Ines zostało zaprezentowanych na wystawie Polka zorganizowanej w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie w 2005 r. Zostały też opublikowane w wydawnictwach Instytutu Teatralnego w Warszawie np. w serii Inna Scena, w artykule Ewy Derdy pt. Zofii de Ines fantazmaty kobiecości (w publikacji zbiorowej pt. Ciało, płeć, pożądanie. Tożsamość seksualna i tożsamość płci w polskim dramacie i teatrze – 2008).

Artystka zorganizowała kilka wystaw indywidualnych w kraju (Kraków, Wrocław, Lublin, Sandomierz) – np. wystawę scenografii i kostiumów do spektakli operowych i baletowych z okazji 50-lecia Opery Krakowskiej (2004) – oraz za granicą (Paryż, Darmstad). Brała również udział w wielu wystawach zbiorowych, np. wielokrotnie w Quadriennale Scenografii w Pradze oraz w wystawie Labirynt zwany Teatr. O przestrzeni teatralnej (BWA, Kraków, 1994). W 1995 roku napisała artykuł poświęcony kostiumowi do katalogu wystawowego Quadriennale.

Ponadto Zofia de Ines zajmuje się rysunkiem, plakatem, pisze teksty poświęcone kostiumowi i modzie.

Obecnie wykłada kostiumografię w Międzynarodowej Szkole Kostiumografii i Projektowania Ubioru w Warszawie (MSKiPU).

W scenografii nie interesuje mnie ani sugestia przestrzeni, ani jej iluzja, lecz konstrukcja „spotęgowanej“ przestrzeni – bardziej znaczącej, większej i głębszej niż to wynika z rzeczywistych wymiarów sceny. Fascynuje mnie rozległa, lub – w przeciwieństwie do niej – klaustrofobicznie zawężona, kinetyczna, zmienna, tajemnicza przestrzeń, w której nawet tworzywo trudne jest do zdefiniowania. W projektowaniu kostiumów istotne jest znalezienie osobowości i charakteru postaci, zawsze wychodzę od ciała, podkreślam erotykę. Interesuje mnie przede wszystkim konstrukcja i rzeźba kostiumu. Moje myślenie o scenografii i kostiumie ma źródło w architekturze. W tym sensie jestem architektem.

Warszawa, czerwiec 2010
Zofia de Ines

Wiecej na www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_ines_zofia_de
www.filmpolski.pl/fp/index.php/516368

fot. Stefan Okołowicz